Aloq, alû, argûşk, behîvok, gelale, an jî lewzetên pêkhateyên şaneya lîmfê ye. Her wekî hemû endamên lîmfê, aloq jî ji boy sîstema bergiriyê li dij hokarên nexweşiyê alîkariya parastina laş dikin. Aloq di gewriya (qirik) mîrov de li ser dîwarê daqurtokê de bi awayek bazinî rêzbûyî ne. Aloq di laşê mirov de sê cot in; aloqên esmanê dev, aloqên zîmanê û aloqên daqurtokê (adenoîd).
oqên esmanê dev tê bikaranîn. Aloq bi şêweya hêlkeyî ne. Cota aloqê ( aloqa esmanê dev) di paşiya valahiya dev, yek li aliyê çep a din li aliyê rastê daqurtokê de cih digirin. Rûyê aloqan biçal û mirtik e. Cogên ziravok ji rûyê aloq ber bi hûndirê aloq ve dirêj dibin, ev cogan wekî krîpt(crypt) tê binavkirin. Li ser rûyê her aloqêk bi qasî 20 heb krîpt heye. Ji ber rûyê girûzî, aloq dişibin dendika behîvê, loma di nav gel de aloq wekî behîvok jî tê binavkirin. Di laşê mirovê têgihîştî de aloq pêkhateyek hûrik a bi giraniya 1,5 gram e. Aloq bi dirêjiya 2,5 cm, bi firehiya 2 cm ,bi stûriya (qalinî) 1,2 cm ê. Aloqên zarokan ji yên mezinan girtir ê. Aloq bi xirokên spî bergirî dûrist dikin, li dij hokarên nexweşiyê yên wekî vîrusû bakteriyan tenduristiya laş diparêzin. Xwarin û vexwarin dema ji dev derbasê daqurtokê dibe, aloq bakterî û vîrusên nav xurekan parzûn dike. Dibe ku hin hokarên nexweşiyê bi henase(bihn)wergirtinê, ji poz derbasê nav laş bibe, vê gavê aloq, vîrus û bakteriyên nav hewayê jî digirin. Xirokên spî yên aloqan li dij hokarên nexweşiyê dijaten berhem dikin. Hin caran dibe ku bergiriya laşê mirov lawaz be, di rewşek wisa de aloq bi dûristkirdina bergiriyê de bisernakevin, û diwerimin. Werimiya aloqan wekî aloqkulî( bi înglîzî”tonsillitis”) bi nav dibe. Ji hemû hokarên nexweşiyê, vîrus hê pirtir dibin sedema aloqkuliyê.
Nîşaneyên aloqkuliyê; êşa qirikê peyda dibe, daqurtandîna xurekan dijwar dibe, bêkêfî çê dibe, aloqên herdû aliyên qirikê diwerimin. Aloqkulî bi qasê 5 roj didome.
Aloq, alû, argûşk, behîvok, gelale, an jî lewzetên pêkhateyên şaneya lîmfê ye. Her wekî hemû endamên lîmfê, aloq jî ji boy sîstema bergiriyê li dij hokarên nexweşiyê alîkariya parastina laş dikin. Aloq di gewriya (qirik) mîrov de li ser dîwarê daqurtokê de bi awayek bazinî rêzbûyî ne. Aloq di laşê mirov de sê cot in; aloqên esmanê dev, aloqên zîmanê û aloqên daqurtokê (adenoîd). oqên esmanê dev tê bikaranîn. Aloq bi şêweya hêlkeyî ne. Cota aloqê ( aloqa esmanê dev) di paşiya valahiya dev, yek li aliyê çep a din li aliyê rastê daqurtokê de cih digirin. Rûyê aloqan biçal û mirtik e. Cogên ziravok ji rûyê aloq ber bi hûndirê aloq ve dirêj dibin, ev cogan wekî krîpt(crypt) tê binavkirin. Li ser rûyê her aloqêk bi qasî 20 heb krîpt heye. Ji ber rûyê girûzî, aloq dişibin dendika behîvê, loma di nav gel de aloq wekî behîvok jî tê binavkirin. Di laşê mirovê têgihîştî de aloq pêkhateyek hûrik a bi giraniya 1,5 gram e. Aloq bi dirêjiya 2,5 cm, bi firehiya 2 cm ,bi stûriya (qalinî) 1,2 cm ê. Aloqên zarokan ji yên mezinan girtir ê. Aloq bi xirokên spî bergirî dûrist dikin, li dij hokarên nexweşiyê yên wekî vîrusû bakteriyan tenduristiya laş diparêzin. Xwarin û vexwarin dema ji dev derbasê daqurtokê dibe, aloq bakterî û vîrusên nav xurekan parzûn dike. Dibe ku hin hokarên nexweşiyê bi henase(bihn)wergirtinê, ji poz derbasê nav laş bibe, vê gavê aloq, vîrus û bakteriyên nav hewayê jî digirin. Xirokên spî yên aloqan li dij hokarên nexweşiyê dijaten berhem dikin. Hin caran dibe ku bergiriya laşê mirov lawaz be, di rewşek wisa de aloq bi dûristkirdina bergiriyê de bisernakevin, û diwerimin. Werimiya aloqan wekî aloqkulî( bi înglîzî”tonsillitis”) bi nav dibe. Ji hemû hokarên nexweşiyê, vîrus hê pirtir dibin sedema aloqkuliyê. 
No comments:
Post a Comment