2019/07/24

Rijênê zayendê yê mêyan


Hormona handera çîkildanê(FSH), ji hîpofîza pêş tê berhemkirin û derdan. Ev hormon hekdankan ji xwe re dike armanc. Bi handera FSH geşbûna çîkildan û hêkê dest pê dike.
Di vî qonaxê de hêka gihiştî di nav çîkildanê de cih digire. Bi bandora hormona handera tena zer (LH), xaneyên çîkildanê ji hev diqetin û hêk ji çikildanê tê derdan. Ev rewş wekî hêkberdan (ovulasyon) bi nav dibe.
Hêka ji çîkildanê derketî, derbasî nav riya hêkê dibe. Bermayiyên çîkildana vala hê pirtir gewre dibe û diguhere, ev çîkildana gewre û guherî êdî wekî tena zer (Corpus luteum = laşê zer) bi nav dibe. Ji tena zer hormona progesteron tê derdan. Ev hormon bandor li ser dîwarê malzarûkê dike. Li dîwarê malzarûkê de qatek mûlûleyên xwînê tê avakirin(endometrium). Eger hêk bê pîtandin, embriyo di nav vî tebeqeya mûlûleya xwînê de cîh dibe. Ji despêkê hetanê dawiya ducantiyê, derdana progesteron didome. Eger hêk neyê pîtandin, vê gavê tena zer xira dibe.
Ji hêkdankê hormonek bi navê hormona estrojen tê berhemkirin. Hormona estrojen li gel hormona progesteron, ji boy geşbûna malzarûkê kar dike. Herwiha, hormona esrojen ji "zayenda duyemîn" a mêyîtiyê, ango ji bejnûbala mêyîtiyê jî berpirsiyar e. Ji ber hormona estrojenê di laşê mêyan de guherînên wekî ;
gewrebûna qebareya memikan, firebûna malzarûkê, li derdora kemaxê berhevbûna şaneya çewrî û derketina mûyên binçeng, û yên derdora endamê zayendiyê pêk tê.

No comments:

Post a Comment