MÛLÛLEYA LÎMFÊ

Mûlûleyên lîmfê wekî mîna torek di nav valahiya navbera xaneyan de belavî ne. Kotayî ya mûlûleyên lîmfê daxiraw e(girtî ye). Serê mûlûleya lîmfê di nav şileya navbera xaneyan de dirêj dibe. Mûlûleyen lîmfê dişibe tilîyên nav lepik. Heke em mûlûleyê wekî tilî bihesibînin, lepik(destgork) şileya navbera xaneyan e. Ji xeynî sîstema demarî ya nevendî, mejiyê hestiyan(moxa hestî),diran, hestî û çîna kornea ya çav, hemû beşên laş bi mûlûleyên lîmfê ve dagirtî ye.

Mûlûleya lîmfê ji çînek xaneyên epîtelî(endotelîum) pêk tê. Xaneyên epîtelî li hin beşan de li ser hev qat dibin, bi vî awayê derîçok çê dibin. Şileya şanêyê ji derîçokan(derîçeyên piçûk) derbasî nav mûlûleya lîmfê dibe. Dema pestoya şileya nav xaneyan nizim be, derîçok rê li ber paşvegera lîmfê digire û nahêle lîmf ji mûlûleyê derkeve navbera xaneyan. Lê gava pestoya şileya şaneyê berz(bilind) dibe, îcar derîçok ve dibin û şileya navbera xaneyan derbasî mûlûleya lîmfê dibe. Li gel guherîna pestoya şileya şaneyê, rîşalên kollogenî jî vekirin û girtina derîçokan rêk dixe. Gava pestoya şileya navbera xaneyan berz dibe, rîşalkên kollogenî derîçokan hê pirtir ve dikin, bi vî awayê şileya şaneyê bi awayekî hêsantir derbasî nav mûlûleya lîmfê dibe.

Piştî herisê (hezm,dehandin) ji xurekên herisî madeyên wekî glukoz, asîda amînî, asîda çewrî û glîserol çê dibin. Ji vana yekeyên(perçe) çewrî(glîserol û asîdên çewrî) di nav xaneyên epîtelî yên rûviya zirav de, wekî dilopek rûn tov dibe. Ev pêkhate wekî kiylomîkron (chylomicron) bi nav dibe. Kiylomîkron derbasî nav şileya şaneyê dibe. Paşê kiylomîkron ji aliyê mûlûeyên lîmfê ve tên mijandin û bi navbeynkariya sîstema lîmfî ,dawiya dawî di dil de tevlî gera xwînê dibe.

Ne tenê çewrî(lîpîd), lê vîtamînên A, D, E, û K jî ji rûvî derbasî mûlûleya lîmfê dibin û bi navbeynkariya sîstema lîmfê, xwe digihînin dil û tevlî xwînê dibin.