Gera koronerî ya dil

Çîna(tebeqe) navendî ya dîwarê dil myokardiyum, ji masûlkeyan pêk tê, dil tu car ranaweste û lê dide. Ji boy lêdana dil divê masûlkeyên dil girj bibe û xav bibe. Ji boy girjbûn û xavbûna masûlkeyan pêdivî bi enerjiya ATP( Adenozîna trî fosfat) heye. Xaneyên masûlkeyên dil bi navbeynkariya oksîjenê, glukozê perçe dikin û ATP dest dixin. Ango ji boy peydakirina ATP, divê xwîna têrglukozî û têroksîjenî ji xaneyên myokardiyumê ve bên şandin. Di nav guhik û malikan de her tim xwîn heye, lê çîna endokardiyumê rê nade xwînê ku xwe bigihîne xaneyên masûlkeyên dil. Lûleyên taybet, xwînê digihîne diwarê dil, ev lûleyên xwînê wekî lûleyên koronerî tê binavkirin. Di zimanê latînî de peyva “corona” ji boy tac (taca serê qiral û şahan) tê bikaranîn. Lûleyen koronerî wekî mîna tacek, dîwarê dil dorpêç dikin. Xwînberên koronerî li jorê derîçeya xwînbera sereke ji aortê cihê dibin. Xwînbera koronerî ya çep aliyê çepê dil, xwînbera koroneri ya rast jî aliyê rastê dil dorpêç dike. Bi vî awayê xwîn digîhije xaneyên masûlkeya dil. Xwîna kêmoksîjenî û kêmglukozî bi xwînhênerên dilî vedigere guhika rastê ya dil. Gera xwînê ya navbera dil û myokardiyumê wekî gera koronerî tê binavkirin. Di hin cureyên dilnexweşiyê de hinek ji lûleyên koronerî teng dibin an jî dixitimin, di rewşek wisa de bi têra xwe xwîn nagihîje masûlkeyên dil. Heke beşa masûlkeya bêoksîjen û bêglukoz mayî, beşek piçûk be krîza dil pêk tê, lê heke beşek mezin ji masûlkeyên dil bêosîjen û bêxurek bimîne wê gavê dibe ku dilrawestan pêk were.