KOENDAMA HERISÊ

Xurek li gel av, vîtamîn û kanza (mîneral), madeyên proteînî, karbohîdradî û çewrî jî lixwe digire. Vîtamîn av, û kanza madeyên hûrik in û bi hêsanî ji parzûna xaneyê derbasî nav xaneyan dibin. Proteîn, karbohîdrat û çewrî(lîpîd) molekulên gewre (makro molekul)ne, divê pêşî bên heriskirin. 

Ji boy destxistina wize(enerjî), çêkirina xaneyên nû, saxkirina birînan, dabînkirina bergiriya laş û rêkxistina hevsengiya laş, pêdiviya mirov bi xwarin û vexwarinê heye. Ji boy pêkanîna erkên xwe divê xurek (tiştên ji boy xwarin û vexwarinê) bikeve nav xaneyên mirov. Bi navbeynkariya av û enzîman, ji perçekirina xurekên gewre, destxistina xurekên hûrik, wekî heriskirin bi nav dibe. Bi herisbûnê ji proteînan asîdên amînî, ji karbohîdradan glukoz û ji çewrî jî glîserol û asîdên çewrî çê dibe. Ev molekulên herisî wisa hûrik in ku êdî dikarin ji parzûna xaneyê derbasî nav xaneyan bibin û erkên xwe pêk bînin.

Ew endam û pêkhateyên erkê herisê bi cih tînin jî wekî koendama herisê bi nav dibe.Koendama(sîstem) herisê ji coga herisê û endamên alîkar ên herisê pêk tê. Coga herisê ji dev dest pê dike li gewrî, sorsorik û rûviyan de dirêj dibe, di zotikê(qûn) de bi dawî dibe. Dirêjiya coga heris a mirov bi qasî 9 metre ye. Endamên alîkar ên herisê, ziman, rijenên lîkê(tûk), kezeb, pankreas û kisikê zerav e.

                  FERHENGOK

KURDÎ	ÎNGILÎZÎ	ROMÎ
Bestereşane	Connective tissue	Bağ doku
Bomaweyî	Genetic	Kalıtsal
Dijepeydaker	Antigen	Antijen
Dijeten	Antibody	Antikor
Guncav	Suitable	Uygun
Hokara nexweşiyê	Pathogen	Hastalık etmeni
Kêmxwînî	Anemia	Anemi
Komeleyên xwînê	Blood groups	Kan grupları
Lîmfexane (Xaneya lîmfê)	Lymph cell	Lenf hücresi
Lûleya xwînê	Blood vessel	Kan damarı
Perikên xwînê	Platelets	Kan pulcukları
Şane	Tissue	Doku
Şêrpence/ Penceşêr	Cancer	Kanser
Xane	Cell	Hücre
Xiroka sor	Red blood cell	Alkan hücresi
Xiroka spî	White blood cell	Akkan hücresi
Xwînber	Vein	Toplar damar
Xwînbexşer	Blood donor	Kan bağışçısı
xwînguhaztin	Blood transfusion	Kan nakli
Xwînhêner	Artery	Atar damar
Xwînwergir	Blood recipitent	Kan alıcı